Projekt badawczy (2012-2017) w ramach konkursu ” Opus 4″

(nr 4677/PB/KBC/13)

 

Kierownik tematu:

prof.dr hab. B. Pawłowski

wykonawcy:

dr hab. Zuzanna Drulis-Kawa

dr Daria Augustyniak

dr Judyta Nowak

mgr Barbara Borkowska

dr Grzegorz Guła

dr Dominika Bystranowska

dr Marek Orłowski

 

STRESZCZENIE PROJEKTU

Cel prowadzonych badań/hipoteza badawcza:

Celem projektu jest zbadanie w jakim stopniu: a.) cechy morfologiczne związane z dymorfizmem płciowym i wskazujące na stabilność rozwojową organizmu oraz b.) immunosupresywne hormony płciowe (np. testosteron) wpływające na dymorfizm płciowy, odzwierciedlają jakość nieswoistej i swoistej odpowiedzi immunologicznej u człowieka. Zakłada się, że niski poziom asymetrii fluktuacyjnej ciała u zwierząt jest związany ze stabilnością rozwojową organizmu, która odzwierciedla zdolność do radzenia sobie z czynnikami zaburzającymi proces osobniczego rozwoju. Jeśli koncepcja ta jest prawdziwa i ten sam mechanizm działa u człowieka, to należy oczekiwać, że osobnicy o lepszej jakości układu immunologicznego będą bardziej symetryczni. Również zgodnie z zasadą handicapu i hipotezą obciążenia immunologicznego, cechy płciowo dymorficzne postrzegane jako atrakcyjne są kosztownymi sygnałami biologicznymi gdyż związane są z immunposupresywnie działającymi hormonami płciowymi. Jeśli ta hipoteza jest prawdziwa, to należy oczekiwać, że zarówno poziom wykształcenia cech dymorficznych płciowo jak i poziom wybranych hormonów płciowych (np. wolny testosteron, estradiol) będą związane z dobrą kondycją biologiczną, a zatem z efektywnością działania układu immunologicznego. Oczekujemy zatem, że osobnicy o lepszej jakości układu immunologicznego będą bardziej symetryczni, będą mieć silniej wyrażone cechy dymorficzne płciowo i wyższy poziom hormonów płciowych charakterystycznych dla danej płci.

Zastosowana metoda badawcza/metodologia:

120 kobiet i 120 mężczyzn w wieku 18-35 lat zostanie zbadanych pod kątem odporności nieswoistej oraz poszczepiennej (p/c przeciwko grypie i dla części badanych również p/c przeciw tężcowi) odporności swoistej. Badanym zostaną zmierzone te cechy antropometryczne, które umożliwią ocenę: a.) asymetrii fluktuacyjnej ciała i twarzy oraz b.) poziomu wykształcenia cech płciowo dymorficznych (np. kształt ciała, ilość tkanki tłuszczowej). Ocenione zostaną też poziomy hormonów płciowych (estradiol, progesteron, wolny testosteron). Dwukrotnie przeprowadzona zostanie analiza morfologiczna, hormonalna i biochemiczna krwi oraz badania efektywności kluczowych mechanizmów układu immunologicznego. Badani wypełnią również ankiety zawierające podstawowe pytania m.in. o wiek, status społeczno-ekonomiczny, przebyte choroby infekcyjne czy choroby przewlekłe. Dodatkowo, w celu kontroli stresu i wybranych wskaźników psychologicznych, badanym zostanie zbadany poziom kortyzolu i poproszeni będą o wypełnienie kwestionariuszy dotyczących poziomu stresu, skłonności do podejmowania ryzyka czy samooceny.

Wpływ spodziewanych rezultatów na rozwój nauki, cywilizacji, społeczeństwa:

Badanie przyczyni się do lepszego poznania związku między budową ciała, poziomem hormonów płciowych a funkcjonowaniem układu odpornościowego. Projekt umożliwi też weryfikację hipotezy sygnalizacyjnego znaczenia fizycznej atrakcyjności człowieka, zgodnie z którą cechy postrzegane jako atrakcyjne (symetria ciała, stopień maskulinizacji mężczyzny i feminizacji kobiety) sygnalizują biologiczną, a w szczególności immunologiczną kondycję osobnika.